طبق بررسیهای روانشناختی، هر وقت چشم چرانی به یک عادت مزمن تبدیل شود و حداقل به مدت شش ماه تداوم یابد، بایستی دیگر آن را یک بیماری روانی و جنسی دانست. چشم چرانی نقطه مقابل بیماری خودنمایی است. فرد خودنما، از قرار گرفتن در معرض دید دیگران کسب لذت می کند اما چشم چران از تماشا و نگاه به دیگران لذت می برد.

تحقیقات نشان داده است تفاوت در آستانه تحریک جنس مونث و مذکر موجب شده که خودنمایی در زنها به نسبت بیشتری دیده شود، این در حالی است که بیماری چشم چرانی در مردها بیشتر شایع است.

دکتر میثم محمدی روانشناس در گفتگو با "دی نا" چشم چرانی را را یک نوع انحراف روانی عنوان کرد و مهمترین عامل بروز چشم‌ چرانی در مردان را حس خودنمایی زنان دانست.


چشم چرانی چیست؟
چشم چرانی یا "ویریسم" واژه ای فرانسوی است، گرفته شده از "ویر" به معنای "تماشاگر". این اختلال از لحاظ جسمی برای فرد چشم چران مضر نیست اما برای قربانی آن ناراحت کننده است. فرد چشم چران دارای تکانه ای غیر قابل کنترل برای دید زدن دیگران و معمولا غریبه ها به طور دزدانه دارد. چنین فردی کشش تکرار شونده ای را برای مشاهده کردن دیگران از درون پنجره ها، پارکها، اماکن خاص مانند حمامها ، استخر و.. دارد. حتما در اخبار و روزنامه ها با مطالبی در مورد نصب دوربینهای مخفی در اطاقهای پرو، سالنهای آرایش زنانه، باشگاههای ورزشی و.. مواجه شده اید. افرادی که مرتکب این اعمال غیر اخلاقی می شوند عمدتا دچار این اختلال هستند. چشم چرانها عموما مرد هستند و معمولا خود را مخفی نگه می دارند.

چشم چرانی از نظر روانشناسان
دکتر محمدی چشم چرانی را سرآغاز بیماریها و اختلالات جوانان دانست و گفت: برمبنای تجربه ای علمی هرگاه این انحراف در کسی به وجود آید ، قابل توقف نخواهد بود و هر لحظه بر میزان آن افزوده خواهد شد . فرد چشم چران ، هرگز با چند ساعت چشم چرانی در روز ، قانع نمی شود و این حالت به تدریج در او افزایش می یابد و به جایی می رسد که می خواهد از هر تصویر و عکسی که می بیند لذت جنسی ببرد و ادامه این حالت باعث به وجود آمدن اختلالات روانی شدیدی در فرد می شود .

عادتا اکثر بیماریهای روانی جوانان از همین رهگذر آغاز می شود . چشم می بیند ، دل می خواهد و قلب برای به دست آوردن خواسته خود به تکاپو می افتد . مغز به عنوان فرمانروای بدن، بدون توجه به عقل ، تمام اعضای بدن را وارد به فعالیت نموده و روح را تحت سلطه خود قرار می دهد. چون جسم راه به جایی نمی برد ، روح فشارهایی وارد می کند و این فشارها عامل ایجاد عقده های روحی – روانی می شود . در نتیجه جوان که روحش متزلزل شده و فکرش منحرف است به اعمال غیر انسانی روی می آورد.


علل بروز اختلال چشم چرانی از منظر جامعه شناختی
چشم، از مهمترین اعضای بدن است که می تواند وقایع، زیبایی ها و زشتی های طبیعت را در ذهن تثبیت گرداند. مشاهده بعضی از وقایع و مناظر در تحریکات جنسی نقش مهمی دارد. برای مثال جوانان و نوجوانانی که در دوره کودکی شاهد رفتار زناشویی والدین خود بوده اند بسیار مستعد این اختلال هستند و یا پوشش نامناسب اعضای خانواده مانند خواهر و مادر و... در شدت یافتن این اختلال نقش بسزایی دارد.

بی توجهی والدین به تربیت صحیح و مراقبت های ویژه در دوران کودکی، در بروز این اختلال نقش اساسی دارد.

فقدان اعتقادات مذهبی و معنوی درونی و قوی و بی مبالاتی نسبت به ضوابط اخلاقی، دینی و اجتماعی که عمدتا والدین مسئول رشد و پرورش آن در فرزندان هستند، یکی دیگر از علل مهم بروز این اختلال به شمار می رود.

از سوی دیگر، بالا رفتن سن ازدواج که محرومیت های جنسی را برای مردان رقم می زند یکی دیگر از علل بروز این اختلال در سطح جامعه است.


مردان یک سال چشم چرانی و زنان شش ماه تحسین
براساس گزارشی که توسط یک گروه روانشناسی صورت گرفته است، مردان به طور میانگین 43 دقیقه در روز وقت خود را صرف خیره شدن به 10 زن می کنند. این گزارش اضافه می کند که مردان ۲۵۹ ساعت معادل ۱۱ روز از عمرشان در ماه و در مجموع ۱۱ ماه و ۱۱ روز از عمرشان را صرف خیِره شدن به زنان میکنند. در این تحقیق روانشنسان یافته اند که زنان نیز۲۰ دقیقه از وقتشان در روز را صرف تحسین مردان می کنند. این گزارش اضافه می کند که زنان به طور متوسط ۶ ماه از عمرشان بین ۱۸ تا ۵۰ سالگی صرف تحسین مردان می کنند.

دکتر محمدی معتقد است، هنگامی که چشم چرانی به صورت یک عادت مزمن در می آید، یک بیماری روانی تلقی می شود و همان طوری که بیماری سادیسم نقطه مقابل بیماری مازوشیسم است، شهوت و بیماری چشم چرانی نیز نقطه مقابل بیماری خودنمایی است . خودنما فردی است که خود را در معرض دید دیگران قرار می دهد و چشم چران کسی است که ازتماشا ونگاه به دیگران لذت می برد. خودنمایی در زنها به نسبت بیشتری دیده می شود . در حالی که بیماری چشم چرانی در مردها بیشتر رایج است. زن ها بیشتر از لمس لذت می برند و مردها از نگاه و این مربوط به تفاوتی است که در آستانه تحریک آن ها وجود دارد.


عوامل بروز بیماری چشم چرانی از منظر روانشناختی
در مورد علل چشم چرانی نظریه های بسیاری ست که مهمترین آنها نظریه ویلهم اشتگل است.
ویلهم اشتگل، محرومیت های جنسی را عامل این بیماری دانسته و می گوید : محرومیت های جنسی باعث می شود که (لی یبدو) در اعصاب چشم متمرکز شود، با این تمرکز، بستگی عصب چشم با اعصاب جنسی توسعه یافته وشخص از چشم چرانی لذت می برد و با دیدن اندام جنس مخالف تحریک می شود.

اما بیشترین عامل بروز این بیماری در مردان حس خودنمایی در زنان است. مردان به طور طبیعی نسبت به زیبایی و اندام جنس مخالف حساس اند و زنان بد یا بی حجاب با خودنمایی در عرصه جامعه این گرایش مردان را تحریک می نمایند.

بنا بر گفته دکتر محمدی بسیاری از روانشناسان معتقدند که ریشه این‌ اختلال‌ در دوران کودکی است‌ و با حقارت‌‌های‌ آن دوران مرتبط می باشد. مردان از طریق‌ رد و بدل‌ کردن‌ نگاه‌ و خیره‌ شدن‌ به‌ زنان‌ اضطراب‌ هایشان را تسکین‌ می دهند. اما مهمترین عامل بروز چشم‌ چرانی در مردان، حس خودنمایی زنان است. مردان به طور طبیعی به زیبایی و اندام جنس مخالف علاقه مند و حساس می باشند و زنانی که با بی حجابی خود و آرایشهای کاذب، لباسهای عجیب و غریب، تنگ و نازک زینت بخش کوچه و برزن شده اند و اسرار زنانگی و جسمانی خود را در معرض دید چشمان هوس بازان قرار داده اند، زمینه ای را برای ‌ تمرین‌ قدرت‌ زیباشناختی‌ مردان فراهم کرده اند.


چشم چرانی از منظر قرآن کریم
اسلام التفات و عنایت خاصی به حفظ عفت و حیا زن و مرد از بی بند و باریها نشان داده است و علل و عوامل ایجاد آن را به شدت ممنوع کرده است. از جمله آیاتی که خداوند در آن سفارش به حفظ چشمها از نگاههای منحرف می نماید آیه ۳۰ و ۳۱ سوره نور است . خداوند در این آیات می فرماید: { قل للمؤمنین یغضو من ابصار هم و یحفضوا فروجهم ذلک ازکی ان ا… خبیر بما یصنعون * و قل للمومنات یقضضن من ابصارهنّ و یحفظن فروجهن و لایبدین زینتهنّ إلّا ما ظهر منها }

{ ای پیامبر ، به مردان با ایمان بگو که هنگام روبرو شدن با زنان چشمهای خود را از نگاههای آلوده به شهوت بپوشانند و فروج و اندامشان را از کارهای زشت بازدارند … * و ای رسول ، به زنان با ایمان بگو که هنگام برخورد با مردان دیدگان خود را از نگاههای آمیخته به شهوت بپوشانند و فروج اندامشان را از کارهای زشت و ناپسند باز دارند و زینت و آرایش خود را جز آنچه سهوا ظاهر می شود ، بر بیگانه آشکار نسازند }

از این آیه ها چنان برداشت می شود که خداوند متعال نگاه داشتن چشمان از مناظر شهوت انگیز را فقط مخصوص مردان نمی داند و زنان را نیز از این عمل نهی می نماید .

در این آیات پرهیز از چشم چرانی در مردان و خودآرایی و خودنمایی درزنان مورد تأکید قرارگرفته و توجه ویژه و فراوانی به رعایت پوشش مناسب خانمها و پرهیز از آشکار ساختن زیورآلاتشان مشاهده می شود؛ همچنین، در سوره احزاب نیز به خانم ها دستور می دهد: { در محاورات روزمره حالت عادی داشته و با ناز و کرشمه و طنازی صحبت نکنید و در کوچه و خیابان با بدن های نیمه عریان و لباس های بدن نما، ظاهر نشوید } ؛ چرا که اگر زنان قصد فریفتن مردان را هم نداشته باشند، با در معرض نمایش و نگاه دیگران قرار دادن بدن، زینت و لباس خود بدون اراده این کار را انجام می دهند و جوانان بوالهوس از خود بی خود شده و امنیت و آرامش زنان و دختران و حتی مردان را خدشه دار می سازند، بنا براین باید زنان بیش از مردان مواظب باشند.

بدین ترتیب می توان چنین اظهار کرد که رعایت حجاب برای زنان و مردان واجب است و موجب رشد، تعالی و ارتقاء شخصیت فردی، اجتماعی و معنوی انسان شده و در تأمین بهداشت روحی و روانی و آرامش خانواده ها و امنیت جامعه و حضور فعال اما بی دغدغه زنان و دختران در جامعه نقش به سزایی ایفا می کند.

دکتر میثم محمدی در مورد افراد مراجعه کننده به جلسات مشاوره خاطرنشان کرد: در جلسات مشاوره مشاهده شده است که شکایت همیشگی خانم‌ ها گرایش‌ همسرانشان به چشم‌ چرانی‌ است‌. گاهی این رفتار شوهر از سوی همسر به نوعی‌ تحمل‌ می‌ شود، اما گاهی‌ اوقات چشم‌ چرانی‌ به قدری آزار دهنده و به عبارتی شکنجه‌ ای‌ روحی‌ برای‌ زن‌ می شود که منجر به تعارض و مشاجرات‌ خانوادگی، گاه‌ برخورد فیزیکی‌ و سرانجام به طلاق‌ می‌ انجامد که طبیعتا دست آخر باعث ایجاد بحران در جامعه می شود.

چشم چرانی و نگاه به نامحرم، گذرگاه ورود به منجلاب انحرافات و فساد جنسی است و زمینه گرفتاری و غوطه ور شدن در دام هرزگی و فساد را فراهم می کند. نگاه های آلوده تخم نیرنگ، خیانت و شهوت را در دلهای جوانان بارور ساخته، و آنها را به فتنه، انحراف و گناه مبتلا می کند، آرامش و ثبات را سلب نموده و باعث هرج و مرج و فساد در جامعه می شود و چه بسا منجر به نادیده گرفتن تمام ارزشهای اخلاقی و اسلامی و اجتماعی می گردد.

منبع